การอยู่ไฟหลังคลอด อยู่ไฟ เพื่อแม่หลังคลอด (รักลูก)              การอยู่ไฟ คือวิธีดูแลแม่หลังคลอดที่มีมานาน ปัจจุบันนี้มีคุณแม่จำนวนไม่น้อยที่อยู่ไฟเพื่อสุขภาพ แต่จะมีประโยชน์อย่างไร อยู่นานแค่ไหน มีวิธีอย่างไร เราหาคำตอบมาให้คุณแล้วค่ะ ทำไมต้องอยู่ไฟ              ปัจจุบัน การอยู่ไฟค่อนข้างมีความแตกต่างไปจากสมัยก่อน โดยเฉพาะในเรื่องของกระบวนการ แต่สิ่งหนึ่งที่ยังคงเหมือนเดิม ก็คือแนวคิดและวัตถุประสงค์ในการอยู่ไฟค่ะ นั่นก็คือเพื่อดูแลสุขภาพของแม่หลังคลอด ทั้งการรักษา ป้องกัน ฟื้นฟู และส่งเสริมสุขภาพ แถมยังได้ประโยชน์ในเรื่องความงามอีกด้วย              เพราะ ช่วงตั้งครรภ์ทุกส่วนในร่างกายของคุณแม่จะขยาย การอยู่ไฟจะช่วยให้ส่วนต่างๆ กลับเข้าสู่สภาพปกติ เช่น ช่วยให้มดลูกเข้าอู่ ช่วยขับของเสียที่คั่งค้างภายในร่างกายหลังคลอด ช่วยรักษาแผลฝีเย็บ ป้องกันการติดเชื้อ และยังช่วยปรับระดับความร้อน ความเย็นภายในร่างกายให้อยู่ในสภาวะสมดุล ซึ่งในระยะยาวจะช่วยในเรื่องของอาการหนาวสะท้ายโดยมิทราบสาเหตุ อยู่ไฟเมื่อไหร่และนานแค่ไหน              ใน สมัยโบราณระยะเรือนไฟคือช่วง 3 เดือนแรกหลังคลอดค่ะ หมายความว่าในระยะนั้นสามารถอยู่ไฟได้ สมัยก่อนเมื่อคุณแม่คลอดเสร็จจะให้อยู่ไฟเลย แต่ปัจจุบันจะรอให้แผลหายก่อน สำหรับคุณแม่ที่คลอดธรรมชาติบางคนหลังคลอด 7 วันแผลหายก็สามารถอยู่ไฟได้ แต่ถ้าผ่าคลอดก็อาจต้องรอเป็นเดือน              ทั้ง นี้ควรยืดหลักความปลอดภัยด้วยค่ะ คือดูความพร้อมทางด้านร่างกายของคุณแม่ เพราะหลังคลอดคุณแม่อาจมีไข้ ร่างกายอ่อนล้า บางคนแผลสนิทแล้วก็จริงแต่ร่างกายยังไม่พร้อม จึงไม่อาจระบุได้ชัดเจนว่าควรอยู่ไฟหลังจากคลอดแล้วกี่วัน              ส่วน เรื่องจำนวนวันในการอยู่ไฟนั้น ในสมัยก่อนอยู่กันเป็นเดือนเลยค่ะ เพราะถือเป็นช่วงที่ต้องดูแลแม่หลังคลอดอย่างเข้มข้น แต่ในปัจจุบันนิยมใช้บริการอยู่ไฟจากโรงพยาบาล หรือศูนย์บริการแพทย์แผ่นไทย จึงมีปัจจัยเรื่องเวลาและค่าใช้จ่ายเข้ามาเกี่ยวข้องทำให้ส่วนใหญ่อาจอยู่ไฟ ได้ไม่ถึงเดือน ซึ่งระยะเวลาในการอยู่ไฟ จึงขึ้นอยู่กับความพร้อมของแต่ละคน แต่อย่างน้อยควรอยู่ไม่ต่ำกว่า 7 วันก็จะทำให้ได้ผลดี โดยตลอดระยะเวลาที่อยู่ไฟต้องดูแลให้ยาถึงจริง ๆ ค่ะ ข้อควรระวัง               คุณแม่หลังคลอดที่มีอาการของโรคหอบหืด โรคหัวใจ และโรคเบาหวาน ควรระมัดระวังในการเข้ากระโจม เพราะอาจเป็นลมได้               หลังจากเข้ากระโจมแล้วควรดื่มน้ำอุณหภูมิปกติประมาณ 1 ถ้วย               หลังจากเข้ากระโจมควรรอให้อุณหภูมิของร่างกายลดลงจนปกติแล้วจึงอาบน้ำ วิธีการอยู่ไฟ กระบวนการอยู่ไฟในปัจจุบันมีวิธีการดังต่อไปนี้ค่ะ              การอบ สมุนไพรหรือเข้ากระโจม จะทำให้ร่างกายขับของเสียออกทางผิวหนัง ช่วยขับน้ำคาวปลา และยังช่วยทำความสะอาดผิวพรรณ โดยในกระโจมจะมีสมุนไพร ดังนี้               กลุ่มที่ 1 สมุนไพรเฉพาะกลุ่มอาการ เช่น ไพล จะช่วยในเรื่องการอักเสบของมดลูก ผักบุ้ง และขมิ้น               กลุ่มที่ 2 สมุนไพรที่มีน้ำมันหอมระเหย ซึ่งมีฤทธิ์ในการฆ่าเชื้ออ่อนๆ นำมาอบเพื่อให้มีกลิ่นหอม เช่น ใบเปล้า               กลุ่มที่ 3 สมุนไพรที่มีรสเปรี้ยว ช่วยทำให้ผิวสะอาด เช่น ใบมะขาม ใบส้มป่อย ผิวมะกรูด (บางคนอาจใส่น้ำมะกรูดด้วย)               กลุ่มที่ 4 กลุ่มระเหยหอม เช่น การบูร พิมเสน ช่วยทำให้จมูกโล่ง แต่ไม่ควรใส่มากเพราะอาจทำให้แสบตา              ควร เข้ากระโจมต่อเนื่อง 7 วัน วันละ 20 นาที และอาจประคบเปียกโดยใช้ลูกประคบ 3 ลูก จุ่มน้ำร้อนพออุ่น ลูกหนึ่งหงายขึ้นแล้วนั่งให้ตรงกับฝีเย็บ อีก 2 ลูกใช้ประคบตามตัวและศีรษะ ข้อควรระวัง               หลังการประคบสมุนไพรไม่ควรอาบน้ำทันที เพราะจะไปซะล้างยาออกจากผิวหนัง และที่สำคัญร่างกายยังปรับตัวไม่ทัน               ควร ระวังแม่หลังคลอดที่เป็นโรคเบาหวาน ซึ่งอาจมีการตอบสนองช้า ดังนั้น ไม่ควรใช้ลูกประคบที่ร้อนเกินไป อาจทำให้ผิวหนังไหม้หรือพองได้ง่าย               คุณแม่ที่คลอดลูกด้วยการผ่าตัดไม่ควรนานหรือทับหม้อเกลือทันที ควรทำหลังจากคลอดแล้ว 1 เดือน และควรเริ่มนาบเบาๆ ก่อน               ไม่ ควรนาบหรือทับหม้อเกลือหลังรับประทานอาหารอิ่มใหม่ๆ และไม่นาบบริเวณที่เป็นกระดุก เช่น กระดูกเชิงกราน กระดูกต้นขาตรงสะโพก กระดูกหัวหน่าว กระดูกสันหลัง ชายโครง สิ้นปี่ เป็นต้น เพราะจะทำให้ระบบและพองได้            การนวดหลังคลอดจะมีการนวดเข้าตะเกียบ เพราะช่วยที่ขึ้นขาหยั่งหรือตอนเบ่งคลอดอาจทำให้ข้อสะโพกหรือข้อกระดูกคราก ทำให้เดินปัดๆ หรือขัดๆ ตามข้อสะโพก จึงต้องนวดเข้าตะเกียบเพื่อให้ข้อต่อเข้าที่ นอกจากนวดตะเกียบแล้ว ปัจจุบันก็อาจมีการเสริมเรื่องของการนวดเพื่อสุขภาพ เช่น นวดน้ำมันงา เพื่อบำรุงผิว เป็นต้น              การ ประคบสมุนไพร จะใช้ผ้าห่อตัวยาสมุนไพร คือไพล ตะไคร้ ขมิ้นอ้อย ขมิ้นชัน ผิวมะกรูด เถาเอ็นอ่อน ใบส้มป่อย ใบมะขาม และการบูร ทำให้เป็นลูกประคบแล้วนำไปนึ่งอบร้อน จากนั้นนำมาประคบตามร่างกายและเต้านม (ในกรณีที่คัดนม) โดยใช้ผ้ารองบริเวณที่จะประคบเพื่อไม่ให้ร้อนจนเกินไป เมื่อลูกประคบอุ่นจึงเอาผ้าออกและคลึงบริเวณที่ต้องการประคบนาน              หลังการประคบให้ใช้น้ำยาสมุนไพรที่เหลือจากการเข้ากระโจม (โดยทิ้งไว้ให้อุ่น) มาอาบให้หมด แล้วอาบน้ำอุ่นเพื่อล้างอีกครั้งหนึ่งค่ะ              การนาบหรือทับหม้อเกลือ ทำโดยการนำเกลือใส่ในหม้อดินขนาดเล็ก ปิดฝาแล้วนำไปตั้งเตาที่ให้ความร้อนปานกลางประมาณ 1-2 ชั่วโมง จากนั้นนำไปวางบนใบพลับพลึงซึ่งวางบนผ้าผืนใหญ่อีกที แล้วรวบชายผ้ามัดเป็นกระจุกเพื่อสะดวกในการถือตอนนำไปนาบหรือทับส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย ได้แก่ สะโพก ก้น บั้นเอว หลังส่วนบน หน้าขา ต้นขาด้านใน ซึ่งก่อนนาบต้องวางทิ้งไว้ให้หม้อเกลือคลายความร้อนก่อนนะคะ และจะให้ดีต้องมีผ้ารองบริเวณที่จะนาบอีกชั้นหนึ่งด้วย              เมื่อ นาบจนความร้อนคลายตัว ก็นำไปนาบคลึงที่หน้าท้อง เมื่อความร้อนใกล้หมดให้กดหม้อเกลือนิ่งที่บริเวณเหนือหัวหน่าว (ตำแหน่งของมดลูก) การนาบหรือทับหม้อเกลือควรทำหลังคลอดทุกวัน วันละ 2 ครั้ง ช่วงเช้ามืดและบ่าย และจะให้ดีควรทำติดต่อกันเป็นเวลา 1 เดือนนะคะ              การ ประคบสมุนไพรและการนาบหรือทับหม้อเกลือจะเน้นในเรื่องของกล้ามเนื้อหน้าท้อง และกระตุ้นให้มดลูกบีบรัดตัวเพื่อขับน้ำคาวปลาซึ่งเป็นของเสียออกค่ะ              เพียง คุณแม่ปรับใช้ให้เหมาะสมกับตัวเอง ศึกษาหาความรู้ หากมีปัญหาก็ปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญ เท่านี้คุณแม่หลังคลอด ก็จะแข็งแรง fit & firm ได้ในเร็ววันค่ะ
	ที่มาของบทความ: ขอบคุณข้อมูลจากรักลูก

คำถามที่พบบ่อย

ถาม : ทำไมต้องอยู่ไฟ หลังคลอดบุตร

ตอบ : เมื่อคุณแม่ตั้งครรภ์และอุ้มท้องเป็นเวลานานถึง 9 เดือน ในร่างกายคุณแม่มีอะไรหลายอย่างที่เปลี่ยนแปลงไป คุณแม่มีน้ำหนักตัว
มากขึ้น รับประทานอาหารมากขึ้น ซึ่งอาหารที่เหลือจะถูกสะสมในรูปของไขมัน เพื่อเตรียม การคลอด และสร้างน้ำนมเพื่อเลี้ยงดูบุตร

ผนังหน้าท้องของคุณแม่จะขยายใหญ่ขึ้น ทำให้กล้ามเนื้อหน้าท้อง และต้นขาเกร็งตัวตลอดเวลา คุณแม่จะมีอาการปวดหลังบาง
คนมีภาวะท้องผูก หน้าท้องแตกลาย ขาบวม เป็นต้น ภูมิปัญญาไทยในสมัยโบราณจึงหาวิธีแก้ไขและฟื้นฟูให้กลับสู่สภาพเดิม โดยการ
อยู่ไฟ ซึ่งระยะเวลาของการอยู่ไฟ ประมาณ 7-30 วัน

ปรากฏว่า คุณแม่สมัยโบราณ มีสุขภาพแข็งแรงสมบูรณ์ ปราศจากภาวะแทรกซ้อน เช่น อาการสะบัดร้อนสะบัดหนาว อาการ
หนาวสะท้าน อาการปวดเมื่อยตามร่างกาย เลือดลมมาไม่ปรกติ

พลิกพื้นภูมิปัญญาไทย สู่คุณแม่ยุคใหม่ ที่ใส่ใจสุขภาพ ด้วยแผนฟื้นฟูสุขภาพ และความงามหลังคลอด ด้วย ภูมิปัญญาไทยสมัย
โบราณมาพัฒนาให้ทันสมัย สะดวกและไม่ยุ่งยาก

• ปัญหาหน้าท้อง และผิวแตกลาย
• ปัญหาเซลลูไลท์
• อาการปวดเมื่อยตามร่างกาย
• ผิวพรรณหมองคล้ำ และรอยคราบด่างดำ
• มีอาการหนาวสะท้านเมื่อเห็นฝนเริ่มตั้งเค้า
• อารมณ์แปรปรวน เลือดลมมาไม่ปรกติ

ปัญหาต่างๆ เหล่านี้ สามารถบรรเทาลงได้ด้วย การแพทย์แผนไทยผสมผสานด้วยสมุนไพรสดกับการอยู่ไฟ ครบสูตรแผนโบราณ

ถาม : ผู้หญิงหลังคลอดควรจะอยู่ไฟเมื่อไร
ตอบ :  หลังคลอดธรรมชาติ 7 – 10 วัน
            หลังผ่าตัดคลอด 30 – 45 วัน (ให้แผลผ่าตัดแห้งสนิทก่อนจึงค่อยทำการอยู่ไฟ)

ถาม : ประโยชน์ที่ได้รับจากการอยู่ไฟ

ตอบ : สุขภาพของมารดาแข็งแรงและฟื้นตัวเร็วเป็นการปรับสมดุลของธาตุทั้งสี่ อันได้แก่ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุลม ธาตุไฟ

ช่วยขับน้ำคาวปลาช่วยทำให้มดลูกแห้งและเข้าอู่เร็วขึ้น ทำให้ท้องยุบเร็ว หน้าท้องไม่ย้วยย้อย สะโพกคงสภาพกลมกลืน เป็นการรักษาเรือนร่าง ให้คงความอรชรสมส่วน

ช่วยขับของเสียออกจากร่างกาย ช่วยให้ผิวพรรณสดใส มีน้ำมีนวล ช่วยให้การไหลเวียนโลหิตดีขึ้น

สมุนไพรไฟชุดตำราหลวง ช่วยในการปรับอุณหภูมิร่างกายป้องกันการเกิดตะคริว อาการหนาวสะท้าน ปวดกระดูก ช่วยให้หน้าท้องยุบ กลับคืนสู่สภาพเดิมได้เร็วยิ่งขึ้น

ช่วยป้องกัน กลุ่มอาการแทรกซ้อน เมื่อเข้าสู่วัยทอง ได้แก่ อาการหงุดหงิด หนาวสั่น อารมณ์ไม่คงที่ ตลอดจนอาการร้อนวูบวาบ ตามร่างกาย

การนวดเต้านมช่วยเพิ่มปริมาณน้ำนมและเป็นการช่วยเสริมสร้างความพร้อมสำหรับมารดาที่ให้นมบุตรด้วยตนเอง

ถาม : วิธีการดูแลตัวเองหลังคลอดทำอย่างไร
ตอบ : หลังคลอดมดลูกจะหดตัวกลับมามีขนาดเท่ากำปั้นเหมิอนเดิม พร้อมๆ กับเคลื่อนกลับเข้าที่เดิมซึ่งจะใช้เวลา 12 -15 วัน ในช่วง
ระหว่างนี้ คุณยังต้องไปเข้ารับการตรวจหลังคลอด อยู่อีกระยะหนึ่ง

การตรวจหลังคลอด

ลักษณะคล้ายการตรวจภายใน โดยคุณหมอจะเริ่มจากตรวจสภาพภายนอกก่อนเพื่อดูว่าแผลฝีเย็บ( ในกรณีคลอดเอง ) เป็นอย่างไร
และตรวจดูแผลผ่าตัดหน้าท้อง (ในกรณีผ่าตัดคลอด ) ว่าแผลเป็นอย่างไร มีการปริแตกไหม ติดเชื้ออักเสบหรือไม่ ตรวจเบาหวานดู
ระดับน้ำตาลหลังคลอดจากนั้นจะเป็นการตรวจภายในว่า …

- มดลูกเข้าอู่หรือยัง ซึ่งปกติแล้วแล้วจะใช้ระยะเวลา 4-6 สัปดาห์หลังคลอด

- เช็คมะเร็งปากมดลูก ถุงน้ำที่รังไข่ ปีกมดลูกทั้งสองข้าง

ถาม :  หลังคลอดควรมีระยะพักฟื้นเท่าไร

ตอบ : หลังคลอด คุณแม่จะต้องนอนพักฟื้นที่โรงพยาบาลก่อน 2-3 วัน เพื่อรอดูอาการข้างเคียง ที่อาจจะเกิดขึ้นได้ ซึ่งคุณหมอจะตรวจ
ดังนี้คือ

- มีอาการไข้ตัวร้อน ซึ่งบ่งบอกว่ามีอาการอักเสบเกิดขึ้นที่บริเวณแผลคลอด หรือมดลูก

- ยังมีอาการปวดบวมมดลูกอยู่หรือไม่ ซึ่งปกติแล้วอาการดังกล่าวควรจะหายไปภายใน 2 – 3 วันหลังคลอด

- น้ำคาวปลามีสีจางลง และมีปริมาณลดลงหรือไม่ ถ้าพบว่ามีปริมาณเพิ่มขึ้น หรือสีไม่จางลงเลย อาจเป็นสัญญาบอกถึงการ
อักเสบของโพรงมดลูก หรือมีเศษรก ตกค้าง อยู่ภายใน

ถาม : วิธีการสร้างน้ำนมของแม่เป็นอย่างไร
ตอบ :ปกติแล้วร่างกายของคุณแม่ตั้งครรภ์จะผลิตน้ำนมออกมาเพียงพอสำหรับการเลี้ยงเจ้าตัวเล็กไปนาน เป็นปีเลยทีเดียว แต่ก็มีบ้างที่
คุณแม่บางท่านประสบปัญหาน้ำนมมีน้อย ลองวิธีต่อไปนี้ดูซิคะ

- ประคบด้วยผ้าชุบน้ำอุ่นที่เต้านม ก่อนให้ลูกกินประมาณ 3-5 นาที นวดเต้านมก่อน และในขณะให้นมลูก

- กระตุ้นหัวนมและลานนมเบาๆ

- ให้นมหรือบีบน้ำนมให้ลูกสม่ำเสมอประมาณ 8-12 ครั้ง ใน 24 ชม.

- ดื่มน้ำนมมากๆ โดยเฉพาะในช่วงก่อนให้น้ำนม ควรดื่มน้ำเปล่าสัก 1 แก้วเป็นประจำ

นอกจากนี้อาหารที่คุณแม่รับประทานเข้าไป ก็มีความสำคัญต่อกระบวนการสร้างน้ำนม ที่เต็มไปด้วยด้วยคุณค่า สารอาหาร ที่มี
ประโยชน์ ต่อการเจริญเติบโต ของทารกน้อยเช่นกัน นมแม่มีภูมิต้านทาน ช่วยป้องกันเชื้อโรคโดยเฉพาะอย่างยิ่งหัวน้ำนมของแม่ที่
หลั่งออกมา ในช่วงวันแรก หลังคลอดจากการศึกษา น้ำนมแม่จาก สหรัฐอเมริกา ยุโรป และเอเชีย พบว่าในน้ำนมแม่ มีสารอาหาร
Nucleotide ( TPAN* 68-72 มก./ลิตร ) ซึ่งเป็นสารอาหารที่มีความสำคัญอย่างยิ่ง เพราะทำหน้าที่เปรียบเสมือนวัคซีนชนิด
แรกที่ลูกจะได้รับจากน้ำนมแม่ช่วยเพิ่มภูมิคุ้มกันป้องกันโรคต่างๆ