อาหารทดแทนคือ อาหารที่กินแล้วมีประโยชน์ใกล้เคียงกับอาหารหลัก 5 หมู่มากที่สุด
5 อาหารสุดยี้ 5 ชนิดอาหารที่ลูกไม่ชอบกินมากที่สุดคือจากคำถามของคุณแม่ตามเว็บบอร์ดต่างๆ ผลปรากฏว่าอาหารที่ลูกไม่ชอบกิน 5 อันดับแรกได้แก่....
No. 5 ถั่ว ยี้เพราะ เวลาปรุงถ้าเมล็ดถั่วไม่นุ่มหรือแข็งก็ทำให้ลูกไม่ชอบกิน เพราะถึงแม้เขาเคี้ยวได้แต่มันก็แข็งเกินไป คุณแม่ควรมีการดัดแปลง เช่น นำไปทำเป็นลูกชุบ หรือบดละเอียด เป็นต้น
สำคัญเพราะ... เป็นแหล่งโปรตีนที่ได้จากพืชและยังมีใยอาหารด้วย แต่โปรตีนก็ยังไม่สมบูรณ์เท่าจากเนื้อสัตว์
ทดแทนด้วย... นม ไข่ ปลา ไก่ หมู ผลิตภัณฑ์จากถั่ว
ปริมาณแนะนำ ไข่ 1 ฟองหรือเฉพาะไข่ขาวสองฟอง เต้าหู้เหลืองแข็ง 1/2 แผ่น เต้าหู้อ่อน 3/4 หลอด เนื้อสัตว์สุกน้ำหนัก 30 กรัม (หรือน้ำหนักดิบ 45 กรัม)
No 4 ผัก
ยี้เพราะ ครั้งแรกที่เริ่มต้นนำผักมาปรุงเป็นอาหารให้ลูกนั้นอาจจะเริ่มต้นไม่ดี ด้วยผักบางชนิดมีกลิ่นเหม็นเขียว ฉุน มีเสี้ยนมาก หรือแข็ง ลูกเลยไม่ประทับใจพานให้ฝังใจเกลียดผักไปเลย
สำคัญเพราะ... มีน้ำเป็นส่วนประกอบ มีใยอาหารและถือว่าเป็นแหล่งรวมเกลือแร่และวิตามิน
ทดแทนด้วย... ผลไม้ที่มีอยู่อย่างหลากหลายในบ้านเรา แต่ควรหลีกเลี่ยงผลไม้เชื่อม
ปริมาณแนะนำ ผลไม้ขนาดเล็ก เช่น ลำไย องุ่น 4-6 ผล ผลไม้ขนาดกลาง เช่น ส้ม กล้วย ชมพู่ 1-2 ผล ผลไม้ขนาดใหญ่ เช่น มะละกอ สัปปะรด แตงโม 4-6 ชิ้นคำ ที่ต้องจำกัดปริมาณก็เพราะในผลไม้มีวิตามิน แร่ธาตุและใยอาหารที่ใกล้เคียงกับผักจริง แต่สิ่งที่ผลไม้มีมากกว่าผักคือน้ำตาล ถ้าลูกกินมากไปจะได้รับน้ำตาลมากกว่าความต้องการของร่างกาย
No. 3 ไข่ ยี้เพราะ นอกจากไข่ต้มมาบดหรือปั่นให้ละเอียดซ้ำจำเจทุกๆ มื้อ กลิ่นของไข่อาจทำให้ลูกเบื่ออาหาร คุณแม่ต้องใช้เทคนิคในการปรุงหรือดัดแปลงรูปร่างล่อหลอกสักหน่อย
สำคัญเพราะ... เป็นแหล่งอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการเป็นโปรตีนที่สมบูรณ์
ทดแทนด้วย... นม ปลา ไก่ หมู ถั่วเมล็ดแห้งและผลิตภัณฑ์จากถั่ว
ปริมาณแนะนำ ถ้าเป็นถั่วเมล็ดแห้งที่สุกแล้ว 1/2 ถ้วยตวง เต้าหู้เหลืองแข็ง 1/2 แผ่น เต้าหู้อ่อน 3/4 หลอด เนื้อสัตว์สุกน้ำหนัก 30 กรัม (หรือน้ำหนักดิบ 45 กรัม)
No. 2 เนื้อสัตว์ ยี้เพราะ เลือกเนื้อส่วนที่ไม่เหมาะมาปรุง เช่น เลือกส่วนที่มีความเหนียวมาปรุงแต่ไม่ได้ตุ๋นหรือเคี่ยวให้เปื่อยนุ่มลูกก็อาจไม่กินเพราะเคี้ยวไม่ได้ หรือบางครั้งทอดนานจนอาหารแห้งแข็งก็ทำให้ลูกไม่อยากกินได้
สำคัญเพราะ... เป็นแหล่งโปรตีนที่สำคัญ
ทดแทนด้วย... ไข่ และถั่วเมล็ดแห้ง
ปริมาณแนะนำ เนื้อสัตว์สุกน้ำหนัก 30 กรัม (หรือน้ำหนักดิบ 45 กรัม) มีสารอาหารใกล้เคียงกับไข่ 1 ฟองหรือเฉพาะไข่ขาวสองฟอง ถ้าเป็นถั่วเมล็ดแห้งที่สุกแล้ว 1/2 ถ้วยตวง เต้าหู้เหลืองแข็ง 1/2 แผ่น เต้าหู้อ่อน 3/4 หลอด
No 1 ข้าว ยี้เพราะ รูปแบบเหมือนเดิมๆ ไม่เปลี่ยน อย่างนำมาบดหรือปั่นให้ละเอียดทุกๆ มื้อ ยิ่งเมื่อลูกมีพัฒนาการการมองเห็น และพัฒนาการการเคี้ยวกลืนที่ดีขึ้นตามวัย แต่คุณแม่ยังนำอาหารมาบดหรือปั่น ไม่ยอมให้ลูกหัดเคี้ยวก็ทำให้ลูกเบื่อข้าวได้
สำคัญเพราะ... เป็นแหล่งพลังงานจากคาร์โบไฮเดรต ซึ่งให้พลังงานสำหรับร่างกายมากที่สุด
ทดแทนด้วย... เส้นก๋วยเตี๋ยว มักกะโรนี ขนมปัง วุ้นเส้น สาคู หัวเผือก หัวมัน น้ำตาล หรือแม้กระทั่งการใช้แป้งต่างๆ ในการประกอบอาหาร
ปริมาณแนะนำ ข้าว 1 ทัพพี เท่ากับเส้นก๋วยเตี๋ยว มักกะโรนี วุ้นเส้น และซีเรียลที่ไม่เคลือบน้ำตาลอย่างละ 1/2 ถ้วยตวง หรือขนมปัง 1 แผ่น แผ่นเกี๊ยว 5 แผ่น ถ้าเป็นแป้งก็ 3 ช้อนโต๊ะ