เรียนรู้สู่ความฉลาดด้วยประสาทสัมผัส
โดย: ศรีสมบัติ เทพกาญจนา
เปิดโอกาสให้เด็กได้จับต้องสัมผัส สังเกต และคิดค้นคว้า
กระบวนการเรียนรู้จะเกิดขึ้นได้เมื่อเด็กได้ใช้การสังเกต และการสังเกตนั้นต้องใช้ประสาทสัมผัส ซึ่งเป็นทักษะขั้นพื้นฐานสำหรับการเรียนรู้ทุกอย่าง ไปฟังเรื่องนี้จากผู้รู้ดีกว่าค่ะ
อาจารย์ ศรีสมบัติ เทพกาญจนา ปัจจุบันเป็นหนึ่งในกรรมการที่ปรึกษาสมาคมอนุบาลศึกษาแห่งประเทศไทย ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ด้วยประสบการณ์ที่คลุกคลีกับเด็กอนุบาลอันยาวนาน จึงมาบอกเล่าถึงวิธีส่งเสริมการเรียนรู้ของเด็กด้วยการใช้ประสาทสัมผัส ด้วยวิธีง่ายๆ ที่หลายคนอาจลืมไปแล้วก็ได้ค่ะ
* การสังเกตทำให้เด็กเกิดความคุ้นเคยกับโลกที่เขาอาศัยอยู่ คุ้นเคยกับสิ่งต่างๆ ในบริเวณบ้าน โรงเรียน และชุมชนของเขา ซึ่งได้แก่ คน พืช สัตว์ สภาพดินฟ้าอากาศ ฯลฯ
* การสังเกตเป็นกระบวนการเรียนรู้ที่ใช้ประสาทสัมผัสร่วมกับการทำงานของสมอง ซึ่งจะทำให้เด็กเกิดความรู้ (Concept) และเกิดทักษะ (Skill)
ควรจะช่วยกระตุ้นให้เด็กใช้ประสาทสัมผัสให้มากที่สุดที่จะมากได้ เพื่อให้เด็กได้เรียนรู้ลักษณะ หน้าที่ และการทำงานของระบบประสาท โดยต้องรู้ด้วยว่า
* ประสาทสัมผัสแต่ละอย่างนั้นมีความสามารถที่จะรับข้อมูลต่างๆ เพื่อให้เกิดการเรียนรู้ได้มากน้อยเพียงใด และมีขอบเขตจำกัดแค่ไหน
* วัตถุหรือข้อมูลชนิดใด จะต้องผ่านการรับรู้ของประสาทสัมผัสใด
* สถานการณ์และสื่อใดบ้างเหมาะสมและจำเป็น ที่จะนำมาใช้กระตุ้นประสาทในการทำงาน
* การรู้จักใช้ประสาทสัมผัสอย่างกว้างขวางจะช่วยในการรับรู้อย่างลึกซึ้งและหลากหลาย เด็กจะได้มีประสบการณ์ทางอารมณ์ (EQ) และมีความรู้สึกงดงามต่อไป เพราะการรับรู้ที่ผ่านประสาทสัมผัสก่อให้เกิดอารมณ์ต่างๆ แก่เด็กได้อย่างมาก
หน้าที่อันสำคัญยิ่งของผู้ใหญ่ คือจะต้องสร้างสิ่งแวดล้อม สถานการณ์และสื่อให้มีลักษณะเร้าความสนใจและความคิด กระตุ้นให้เด็กได้จับต้องสัมผัสสังเกตและคิดค้นคว้า ซึ่งจะทำให้เด็กได้พัฒนาประสาทสัมผัส และพัฒนาทักษะทางภาษาสื่อสารซึ่งเป็นสิ่งสำคัญไปพร้อมกัน ครูจะต้องใช้คำถามให้เด็กคิดค้นหาคำตอบด้วยตนเอง จะทำให้เด็กเกิดการเรียนรู้เต็มตามศักยภาพซึ่งเรียกว่าเป็นคนฉลาด (IQ) มากและมีพรสวรรค์ต่อไป
ขอขอบคุณบทความดี ๆ จากนิตยสาร Kids & School
|