น้ำปู 

น้ำปูหรือทางภาคเหนือเรียกว่าน้ำปู๋ ทำจากปูนาที่นำมาตำกรองเอาแต่น้ำ เคี้ยวจนเหนียวเป็นสีดำ ใช้ปรุงอาหารได้หลายชนิด เช่น แกงหน่อไม้ ยำหน่อไม้ทำน้ำพริกน้ำปูเป็นต้น การทำน้ำปูมีหลายวิธีด้วยกันดังต่อไปนี้

วิธีการทำ
วิธีที่ 1 
เครื่องปรุง 
1. ปูนาทำความสะอาดแล้ว 1 กิโลกรัม 
2. ตะไคร้ 7 หัว 
3. ขมิ้น 1 ขีด 
4. พริกป่น 1 ช้อนโต๊ะ 
5. เกลือ 2 ช้อนชา 
6. น้ำมะนาว 1/4 ถ้วย
วิธีการทำ 
1. นำปูมาล้างให้สะอาด โดยแช่น้ำไว้ประมาณ 1-2 ชั่วโมง เพื่อให้โคลนหลุดออก 
2. ปูที่ล้างสะอาดแล้วนำไปตำกับตะไคร้ ขมิ้น ปั่นให้ละเอียด แล้วกรองเอาแต่น้ำใส่ในภาชนะทิ้งไว้ 1 คืน เพื่อให้รสชาติดีขึ้น 
3. นำไปเคี่ยวบนไฟอ่อนๆ พร้อมกับเครื่องปรุงอื่นๆ ที่ระบุไว้ข้างต้น เคี่ยวไปจนกว่าน้ำจะแห้งเหนียวข้นจึงยกลง 
4. เมื่อยกลงแล้วทิ้งไว้ให้เย็น จึงตักใส่ภาชนะที่สะอาด เช่นกระป๋องพลาสติก หรือขวดปากกว้างที่มีฝาปิดมิดชิดสามารถเก็บไว้รับ ประทานได้นาน และนำไปจำหน่ายในท้องตลาดได้ 
วิธีที่ ๒ 

เครื่องปรุง 
1. ปูนาล้างสะอาด 1 กิโลกรัม 
2. นำปูที่ล้างสะอาดตำ หรือปั่นพร้อมกับใบขมิ้น เพื่อให้น้ำปูเป็นสีดำ 
3. เมื่อโขลกตำหรือปั่นให้ละเอียดแล้วนำไปกรองกับกระชอน เพื่อเอาน้ำที่ได้ใส่ในภาชนะ หมัก-ไว้ 1 คืน 
4. เมื่อหมักได้ 1 คืน นำไปตั้งไฟปานกลาง เคี่ยวจนเหนียวเป็นสีดำ 
5. คนดูว่าเหนียวมีกลิ่นหอมเอาเครื่องปรุง ที่เตรียมไว้ใส่ลงไป คนให้เข้ากันแล้วยกทิ้งไว้ให้เย็นแล้วตักใส่ในกระป๋องหรือขวดปาก กว้าง เพื่อเก็บไว้ปรุงอาหารต่อไป หรือ นำไปจำหน่ายในท้องตลาดได้ตลอดปี 
วิธีที่ 3 

เครื่องปรุง 
1. ปูนาล้างสะอาด 1 กิโลกรัม 
2. ใบมะกอก 1 กำ 
3. พริกป่น 1 ช้อนโต๊ะ 
4. เกลือป่น 1 ช้อนชา 
5. น้ำมะนาว 1/4 ถ้วย
วิธีทำ 
1. นำปูนามาล้างให้สะอาด 
2. นำปูที่ล้างสะอาดแล้วไปโขลก หรือปั่นกับใบมะกอก แล้วกรองน้ำใส่ภาชนะหมักไว้ 1 คืน 
3. นำไปเคี่ยวบนไฟอ่อนๆจนเหนียวเป็นสีดำ 
4. เมื่อเคี่ยวได้ที่แล้ว เติมเครื่องปรุงที่เตรียมไว้ แล้วชิมเติมรสตามต้องการ 
5. ยกลงจากเตา ทิ้งไว้ให้เย็น แล้วตักใส่ภาชนะปากกว้าง หรือกระป๋องพลาสติกปิดฝาให้มิดชิด 
6. นำไปจำหน่ายในท้องตลาดได้ตลอดปี
หมายเหต ุ
1 สามารถเก็บรักษาไว้ได้นาน ไม่ขึ้นรา 
2 จะได้ปริมาณน้ำปูมากมีสีดำกว่าวิธีที่ 1 
3 จะได้น้ำปูสีดำสนิทมากกว่าวิธีทั้งสอง และมีรสชาติต่างออกไป 
ประโยชน์คุณค่าทางอาหาร 

น้ำปูสามารถนำมาปรุงอาหารได้หลายชนิด เช่น น้ำพริกปู ใส่แกงหน่อไม้ ยำหน่อไม้ และคลุก-กับข้าวเหนียว (คนเหนือว่าบ่ายน้ำปู๋) นอกจากนี้น้ำปูยังให้คุณค่าทางอาหาร คือแคลเซียม และวิตามิน
หมายเหตุ น้ำพริกน้ำปูจะใช้พริกสดเผา หรือพริกแห้งคั่วป่น ขึ้นอยู่กับความชอบ 
---------------------------------
ผู้ให้ข้อมูล 

1. นางเตรียมใจ รวมเงิน บ้านเลขที่ 95 หมู่ที่ 2 ตำบลถืมตอง อำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน 
2. นางสมพร เมืองอินทร์ บ้านเลขที่ 54 หมู่ที่ 2 ตำบลถืมตอง อำเภอเมือง จังหวัดน่าน 
3. นายสมหมาย กาไชย บ้านเลขที่ 12 หมู่ที่ 2 ตำบลถืมตอง อำเภอเมือง จังหวัดน่าน

รูปภาพ จาก http://www.rakbankerd.com/agriculture/page.php?id=1024&s=tblanimal