สีของผิวหนัง (Skin colors)

สีของผิวหนัง (Skin colors)
ทําไมคนเราจึงมีสีผิวแตกต่างกัน
เนื่องจากการทํางานของเซลล์ชนิดหนึ่งในชั้นล่างสุดของหนังกำพร้า ชื่อ melanocyte เซลล์นี้จะผลิตเม็ดสี (melanin) ทําให้เกิดเป็นสีผิว คนทุกคนมีจํานวนเซลล์นี้เท่าๆกัน ต่างกันที่จํานวนเม็ดสีที่ถูกผลิตขึ้น นั่นคือ ถ้าคุณมีผิวคลํ้าแสดงว่าเซลล์ melanocyte ของคุณผลิตเม็ดสีมากกว่าเซลล์ melanocyte ของผู้ที่ผิวขาวกว่านั่นเอง แต่ร่างกายไม่ได้ต้องการเม็ดสีเพื่อให้เกิดสีผิว เม็ดสีช่วยป้องกันเซลล์ของร่างกายจากอันตรายจากแสงอุลตร้าไวโอเลต และยังทําหน้าที่ช่วยลดจํานวนอนุมูลอิสระ(free radical) ซึ่งเป็นอันตรายต่อเซลล์ด้วย

เมลานิน (Melanin)เม็ดสี
คือ เม็ดสี ซึ่งถูกสร้างขึ้นโดยเซลล์ชนิดหนึ่งในชั้นของผิวหนังกำพร้า(Epidermis) เซลล์นี้มีชื่อเรียกว่าเมลาโนไซต์ (Melanocyte) นอกจากพบที่ผิวหนังแล้วยังพบในตา,เส้นผม

หน้าที่ของเมลานิน
ในแสงแดดที่เรามองเห็นนั้น ยังมีรังสีอีกหลายชนิดที่ตาเรามองไม่เห็น ได้แก่ รังสี อัลตร้าไวโอเล็ต (Ultraviolet ) และรังสีอินฟราเรด (Infrared) เมลานินที่ถูกสร้างขึ้นจะทำหน้าที่กรองรังสีที่จะมาทำอันตรายเซลล์ผิวหนัง โดยมีความสามารถกรองรังสี UV ได้มากกว่าแสงที่มองเห็น และมากกว่ารังสีอินฟราเรด ยิ่งถ้ามีการตากแดดมากเท่าไรเมลานินก็จะถูกสร้างขึ้นมากเท่านั้น

การสังเคราะห์เมลานิน Melanin Synthesis

Melanin เป็นโปรตีนชนิดหนึ่ง ซึ่งสร้างขึ้นมาจากกรดอะมิโนชนิดหนึ่งชื่อ ไทโรซิน(Tyrosine) ถูกกระตุ้นโดยรังสี UVB การเปลี่ยนแปลงไปสู่ Melanin จะต้องอาศัยเอ็นไซม์ชนิดหนึ่งซึ่งมีส่วนประกอบของแร่ทองแดงชื่อว่าไทโรซิเนส (Tyrosinase) เป็นตัวเร่งปฏิกิริยา แล้วเกิดปฏิกิริยาหลายขั้นตอนต่อมาจนเกิดเป็น Melanin การเปลี่ยนแปลงทั้งหมดที่เกิดขึ้นเกิดในเซลล์ชนิดหนึ่งที่เรียกว่าเมลาโนไซต์ หรือบางทีเรียกว่า คีราติโนไซท์ (Keratinocyte ) ซึ่งพบอยู่ในชั้นล่างสุดของหนังกำพร้า

Tyrosinase ถูกสังเคราะห์ขึ้นใน Rough Endoplasmic Reticulum และถูกขนต่อไปที่ Golgi Body ซึ่งสร้างเปลือกหุ้ม Tyrosinase ให้เป็นถุงไว้เรียกว่าMelanosomes ซึ่ง Melanin จะถูกสังเคราะห์ขึ้นในส่วนนี้เอง เมื่อถูกสร้างขึ้นแล้วก็จะถูกปล่อยเข้าสู่ส่วนที่เป็น Cytoplasm ของเซลล์ Melanocyte และ ณ จุดนี้ Melanin จะทำหน้าที่กรองรังสีไว้เพื่อปกป้องเซลล์ และป้องกันการกลายพันธุ์ของ DNA

สีผิวของคนเรา ในแต่ละเชื้อชาติแตกต่างกัน สีผิวปกติที่เห็นเป็นสีขาว สีเหลือง สีน้ำตาล หรือสีดำนั้น อันที่จริงเกิดจากการผสมของสี ของสารต่างๆในร่างกาย ดังนี้

1. Melanin pigments ซึ่งจะมีสีน้ำตาล / ดำ ที่เกิดขึ้นจากเซลล์ melanocytes ที่อยู่ที่ชั้น Stratum basale ในชั้นหนังกำพร้า (Epidermis)

2. Oxyhemoglobin ซึ่งจะมีสีแดง ที่อยู่ในหลอดเลือด ซึ่งสีนี้จะเข้มขึ้นเมื่อมีกาขยายตัวของหลอดเลือด หรือถ้ามีการเปลี่ยนแปลงที่ผิดปกติของหลอดเลือด เช่น หลอดเลือดขยายตัว ก็จะเห็นผิวเป็นสีแดงเพิ่มขึ้น

3. Reduced hemoglobin ซึ่งมีสีเขียว/น้ำเงิน ซึ่งเปลี่ยนแปลงมาจาก Oxyhemoglobin เมื่อมีการเปลี่ยนแปลงบางอย่างในร่างกายซึ่งเกิดเฉพาะบางบริเวณ เช่น ที่ใบหน้าหรือที่มือ สีผิวหนังอาจเปลี่ยนเป็นสีคล้ำจนถึงสีเขียวได้ โดยถ้าเกิดภายในหลอดเลือดก็จะกลับมาปกติได้ในระยะเวลาอันสั้น แต่ถ้าออกมานอกหลอดเลือดหรือเกิดการกระทบกระเทือน เช่นภาวะฟกช้ำ อาจจะเปลี่ยนเป็นสีเขียวคล้ำหรือดำคล้ำได้ถ้ามีการผสมกับเม็ดสีดำของเมลานินในชั้นผิวหนัง

4. Carotene ซึ่งจะมีสีเหลือง เป็นสีของน้ำดี pigment สีนี้มักจะไม่มีการเปลี่ยนแปลง ยกเว้นเกิดภาวะที่มีน้ำดีคั่ง หรือการรับประทานอาหารที่มีสาร carotene มาก เช่นมะละกอ ฟักทอง ปกติสีนี้จะถูกผสมกลมกลืนไปกับสีอื่นหมด คือจะไม่เห็นสีเหลืองเด่นชัด แต่ถ้ามีปริมาณมากในภาวะผิดปกติบางอย่าง เช่น ภาวะตับอักเสบ หรือถุงน้ำดีอักเสบ ท่อน้ำดีอุดตัน จึงจะทำให้เห็นสีเหลืองออกมาเด่นชัด ที่เรียกว่าภาวะดีซ่าน และการเปลี่ยนแปลงนี้จะเกิดทั่วตัว ถือเป็นลักษณะสีผิวที่บ่งบอกโรคบางอย่างได้

การผสมสีของสารข้างต้นในปริมาณที่แตกต่างกัน เป็นตัวที่ทำให้สีผิวในแต่ละคน แต่ละเชื้อชาติแตกต่างกัน ดังนี้
ปริมาณ Melanin pigments (สีน้ำตาล / ดำ) จะเป็นตัวกำหนดให้เกิดเป็นผิวสีต่างๆ ดำเข้มมากน้อยต่างกันในแต่ละคนแต่ละเชื้อชาติ

ปริมาณ Oxyhemoglobin (สีแดง) เป็นตัวเสริมในบางบริเวณ ทำให้ผิวหน้า ฝ่ามือ มีสีแดงมากน้อยต่างกันด้วย ทำให้บางคนมี สีผิวขาวอมชมพู บางคนมือเท้าแดง บางคนสีขาวซีด เป็นต้น
ปริมาณ Carotene (สีเหลือง) ทำให้สีผิวของคนเอเซีย ซึ่งมีเม็ดสีนี้มากกว่าคนทางยุโรป และยังรับประทานอาหารที่มีแคโรทีนสูง จึงมีสีผิวออกไปทางเหลืองมากกว่าชนผิวขาวทางยุโรป